Uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego ustanowiony został nowy plan ochrony dla Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”. Kończy to kilkuletni proces opracowywania i konsultowania projektu tego dokumentu, który powstał we współpracy Klubu Przyrodników i Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska. Plan ochrony będzie obowiązywać przez 20 lat.
.
Park Krajobrazy „Dolina Słupi” utworzony w 1981 roku obejmuje obszar o powierzchni nieco ponad 37 tysięcy hektarów położony na terenie gmin Borzytuchom, Bytów, Czarna Dąbrówka, Kołczygłowy i Parchowo w powiecie bytowskim oraz Dębnica Kaszubska, Kobylnica i Redzikowo w powiecie słupskim. Osią Parku jest Słupia, rzeka mająca swoje źródło na Pojezierzu Kaszubskim i uchodząca do Morza Bałtyckiego w Ustce, natomiast granice Parku obejmują jej środkowy bieg wraz z dopływami. To obszar bardzo malowniczy, cenny przyrodniczo, krajobrazowo i kulturowo.
.
Podstawę prawną funkcjonowania Parku stanowi uchwała nr 146 Sejmiku Województwa Pomorskiego z 2011 roku w sprawie Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”, zmieniona uchwałą nr 262 z 2016 roku. W 2023 roku wygasł natomiast pierwszy plan ochrony Parku, obejmujący 20 lat, wprowadzony Rozporządzeniem Wojewody Pomorskiego. Teraz, po sfinalizowaniu kilkuletniej procedury przygotowawczej Park na mocy uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego z 20 grudnia 2024 roku otrzymał nowy plan ochrony, którego zapisy zaczęły obowiązywać 8 stycznia.
.
– Plan ochrony dla Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi” to kompendium wiedzy i najlepszych praktyk, jakie należałoby podejmować, aby przyrodę, krajobraz, kulturę w jak najlepszym stopniu zachować. Jeśli chodzi o przełożenie na dokumenty planistyczne, największe znaczenie ma tutaj rozdział szósty tego dokumentu, gdyż zawiera on konkretne wskazania do tworzonych lub zmienianych planów ogólnych i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin. W planie ochrony znajdują się też ustalenia dotyczące np. prowadzenia gospodarki leśnej i w momencie, kiedy jest sporządzany plan urządzenia lasu dla jakiegoś nadleśnictwa, sporządzający go mają obowiązek uwzględnienia zapisów tegoż planu – mówi Elwira Ahmad, starszy specjalista ds. ochrony środowiska w Parku Krajobrazowym „Dolina Słupi”. – To bardzo pomocne narzędzie, jeśli chodzi o ochronę przyrody w całym Parku, ponieważ zawarte w nim zapisy wypracowane przez zespół poważanych specjalistów – Klub Przyrodników we współpracy z Narodową Fundacją Ochrony Środowiska – muszą być teraz uwzględniane w procesie tworzenia różnych dokumentów planistycznych.
.
Ustanowiony plan zawiera szereg wytycznych i rekomendacji w zakresie ochrony walorów Parku i przedstawia koncepcję jego ochrony na 20 lat. Generalnie wskazuje cele ochrony przyrody oraz przyrodnicze, społeczne i gospodarcze uwarunkowania ich realizacji. Identyfikuje i określa sposoby eliminacji lub ograniczenia istniejących i potencjalnych zagrożeń oraz ich skutków. Wyznacza też m.in. obszary i zakres działań ochronnych, a także definiuje, jakie obszary są udostępniane dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb i innych form gospodarowania.
.
Plan ochrony wskazuje interesariuszom, jak dbać o przyrodę i krajobraz Parku w równowadze z rozwojem społecznym i gospodarczym. To swego rodzaju vademecum, zbiór informacji o walorach Parku, ale też zdiagnozowanych zagrożeniach oraz sposobach ich eliminacji. W ramach Funduszy Europejskich przewidziane są środki m.in. na wdrażanie działań ochronnych rekomendowanych w planach ochrony parków krajobrazowych, dlatego przyjęcie uchwały w sprawie ustanowienia takiego planu dla „Doliny Słupi” może samorządom z terenu Parku otwierać drogę do łatwiejszego pozyskiwania finansów na działania ochronne.
.
– Trzeba przy tym pamiętać, że zapisy planu ochrony mają charakter wskazań czy też wytycznych, którymi inne podmioty lub osoby powinny się kierować. Dlatego też Plan ochrony dla Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi” nie wprowadza żadnych nowych zakazów obowiązujących w granicach Parku, a zapisy tego planu stają się prawem miejscowym dopiero z chwilą ich uwzględnienia np. w dokumentach planistycznych – planach ogólnych czy też miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego – podkreśla Elwira Ahmad.
.
Park Krajobrazowy „Dolina Słupi” odznacza się największą powierzchnią pośród parków znajdujących się na terenie województwa pomorskiego, jako jedyny jest typu dolinnego. Obejmuje ochroną 65-kilometrowy odcinek środkowego biegu Słupi od Soszycy do mostu łączącego Krępę i Łosino. Na jego obszarze znajduje się 68 jezior, w tym 11 niezwykle cennych i rzadkich – jezior lobeliowych oraz wiele źródlisk i torfowisk. Aż około 73 procent powierzchni Parku stanowią lasy. Cenny element dziedzictwa kulturowego przedstawia funkcjonujący do dziś zabytkowy układ zabudowy hydroenergetycznej Słupi.
.
Joanna Wojciechowicz-Bednarek
Meandry Słupi,
fot. Lucjan Duchnowicz
