Ostatnie badania dendrologiczne jarzębów szwedzkich rosnących przy ulicy Lipowej w Słupsku wykazały, że te cenne dla ekosystemu miasta gatunki pilnie poddać należy kompleksowym zabiegom pielęgnacyjnym. Spośród 18 sędziwych jarzębów 14 tworzy aleję uznaną za pomnik przyrody. Aby je ratować, trzeba poprawić ich stan fitosanitarny i wygląd zewnętrzny.
.
Przeprowadzona w 2022 roku inwentaryzacja i waloryzacja dendrologiczna drzew przy ulicy Lipowej w Słupsku wykazała, że uznane za pomnik przyrody jarzęby szwedzkie muszą zostać poddane kompleksowym działaniom pielęgnacyjnym. Chodzi zarówno o ratowanie tych cennych drzew biocenotycznych, jak i zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i mienia.
.
Analiza stanu zdrowotnego dotyczyła m.in. określenia klasy ryzyka upadku poszczególnych drzew i wykazała wysokie zagrożenie w odniesieniu do ośmiu z nich. Aby zapobiec takim sytuacjom, konieczne są zabiegi, które zapewnią drzewom optymalne współczynniki bezpieczeństwa. Do oceny kondycji jarzębów wykorzystano w tym celu tomografię dźwiękową pnia drzew, aby uzyskać cyfrową mapę gęstości drewna. Przeprowadzone zostały także testy obciążeniowe, które pozwalają określić wytrzymałość na złamania i siłę zaczepienia w podłożu.
.
Okazało się, że ryzyko złamania pnia jest niskie, natomiast w najlepszym stanie znajdują się te drzewa, które mają nisko osadzone korony. Gorzej z jarzębami, które mają tzw. wygonione konary, nadmiernie wyciągnięte poza koronę. W tym wypadku konieczne będzie obniżenie ich środka ciężkości poprzez mechaniczne cięcia. Skutkiem takich zabiegów ma być poprawa stabilności drzewa, natomiast cięcia drobnych gałązek pozwolą na stymulację odbudowy dolnych partii korony. Tam, gdzie wymagane będą cięcia dużych gałęzi, odbędzie się to techniką imitującą naturalne złamanie, np. podczas wichury. Powstaną wówczas rany szarpane wzdłuż włókien z pozostawieniem licznych, drobnych pęknięć i klinów, stwarzających naturalne warunki siedliskowe dla mikro- i makroorganizmów. Aby ograniczyć zagrożenie rozłamywania się drzew, zastosowane zostaną wiązania elastyczne typu boa lub cobra.
.
W alei jarzębów szwedzkich na ulicy Lipowej problem stanowią też gatunki zainfekowane grzybami korzeniowymi. Uszkodzenia systemu korzeniowego – prawdopodobnie przez opieńkę i zgliszczaka – wymagać będzie mulczowania stref ochronnych tych sędziwych drzew.
.
Na wszystkie zabiegi pielęgnacyjne drzew miasto otrzymało dofinansowanie w ramach konkursu ogłoszonego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku w wysokości około 90 tysięcy złotych. Całość prac na kosztować 116 tysięcy złotych.
.
Plan działań ochronnych w alei jarzębów poddany musi być jeszcze pod głosowanie radnych. Przyjęcie projektu uchwały oznaczać będzie, że wszystkie zabiegi na starodrzewie ulicy Lipowej przeprowadzone zostaną do 30 listopada 2023 roku. / Joanna Wojciechowicz-Bednarek, fot. JWB
